१० ऑक्टोबर

राम ठेवील त्यात समाधान । हे खऱ्या भक्ताचे लक्षण जाण ॥

नसावें कशाचें ज्ञान । वाटावें सदा घ्यावें रामनाम । प्रपंचीं राखावें समाधान । हेंच भक्ताचें मुख्य लक्षण जाण ॥ डोळे व कान यांनीं होतें बाह्य जगाचें ज्ञान । त्यांना लावावें नामाचें अनुसंधान॥ राम आणावा चित्तीं । ‘ त्याचा प्रपंच करतों ’ ही राखावी स्मृति ॥ स्वार्थहीन व्हावें आपण । तें होईल करतां परमात्मस्मरण ॥ संधि साधून जो राहिला । तोच जगीं धन्य झाला ॥ नाटकांत नट काम करी जैसें । आपण वर्तत जावें तैसें । राजा रंक होई जरी । तरी मी कोण हे जाणून राहे अंतरीं ॥ जग सज्जन-दुर्जन-मिश्रित । त्यांतून शोधून काढावा अवचित । जो लाभेल संगतीला । रामाचें प्रेम दुणावेल त्याला ॥ द्वेष, मत्सर, अहंकारवृत्ति । यांची न धरावी संगति ॥ मानापमान करावे सहन । साक्ष ठेवून रामचरण ॥ सर्व काहीं करावें । पण खरें प्रेम साधनावर असावें ॥ अभिमानरहित राहावें । हेंच शिष्याचें लक्षण जाणावें॥ राम व्हावा माझा । रात्रंदिवस काळजी ठेवीत जा ॥ लक्ष ठेवावें संताकडे । देह लावावा प्रपंचाकडे ॥

गुणांत उत्तम गुण । आपले कळावे अवगुण । अवगुण कळले ज्याला । तो सुधारण्याच्या मार्गाला लागला ॥ प्रथम स्वाधीन करीं आपले मना । सोडावा अहंभाव, विषयवासना । काही पाहिजे हें न वाटावे मना ॥ व्यवहारांत असावें दक्ष । कधीं न घ्यावा विषयी लोकांचा पक्ष ॥ दुर्जनाची संगति। तीच रामाला दूर करती । म्हणून मनासी धरावा सत्संग । रामाविण दुजा नसावा रंग ॥ उदास व्हावे एकाच वेळीं । केव्हा भेटेल वनमाळी ॥ तळमळीचे मुख्य लक्षण । दुसरे विषयाची न व्हावी आठवण ॥ पतिव्रतेला पति जाण । तैसें साधकाला साधन जाण ॥ मोहाला बळी पडणें । याहून नाही दुजें लाजिरवाणें ॥ विघ्न रामसेवेत भारी। तरी आपण सांभाळावें हातीं घेऊन शिरीं ॥ रामाची सेवा हा जाणावा संसार । मग सुखाने करावा व्यवहार ॥ देवास करावा नैवेद्य अर्पण । प्रसाद घ्यावा त्याचा आपण ॥ चित्त ठेवावें रामापाशीं । ध्यास असावा त्याचा अहर्निशीं ॥ गुरूकडून घेतलेले नाम । पावन करील जगास । हा ठेवावा विश्वास । राम कृपा करील खास ॥ देहानें नाहीं करता आले । मन रामापायीं गुंतवले । रामानें त्याचें कल्याण केलें ॥ राम ठेवील त्यांत समाधान । हेंच खरे भक्ताचें लक्षण जाण ॥ भगवंतावांचून मनीं न येऊ द्यावें काही । भगवत्स्वरूप तो सर्व ठिकाणीं पाहीं ॥ आपण व्हावें रामाचें । उदाहरण घालून द्यावें साचें ॥

२८४. नामाहून दुजे काही । सत्य त्रिवाचा नाही ॥ निर्हेतुक घ्यावे नाम । जेणे जोडेल आत्माराम ॥